بررسی قواعد نظام‌های حقوقی در مواجهه با توهین به کتب آسمانی
تاریخ انتشار: ۴ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۲۴۲۵۰
به همت خانه ملی قانون اساسی جمعی از فرهیختگان دانشگاهی کشور قواعد نظام‌های حقوقی در مواجهه با توهین به کتب آسمانی از جمله قرآن را مورد بررسی و نقد قرار دادند.
به گزارش ایسنا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دولت، نشست علمی با موضوع قواعد نظام‌های حقوقی در مواجهه با توهین به کتب آسمانی میزبانی خانه ملی قانون اساسی برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
ابتدا سیداحمد حبیب‌نژاد دانشیار دانشگاه تهران و معاون قانون اساسی معاونت حقوقی رئیس جمهور، اظهار داشت: دانش حقوقی و فقه کنونی خارج از حوزه قرآن و قرآن‌اندیشی نیست. قرآن در قانون و قانونگذاری ما حضور پررنگی دارد. این موضوع در قانون اساسی هم دیده می‌شود. در مقدمه و اصول ۸ و ۱۴ قانون اساسی، آیات قرآن ذکر شده و در بخش‌های دیگر، اصول قانون اساسی افتخار دارند که به صورت غیر مستقیم در خدمت قرآن باشند.
وی افزود: مسلمانان و حقوقدانان مسلمان باید دین خود را به این منبع عمیق دینی، ادا کنند. به همین دلیل بنا شد بحث‌ها را به صورت فقهی و حقوقی به شکل مطالعات تطبیقی موضوع پیش ببریم.
در ادامه این نشست، حجت الاسلام والمسلمین عبدالکریم بی‌آزار شیرازی استاد حوزه و دانشگاه و عضو شورای عالی مجمع تقریب مذاهب اسلامی گفت: اگر به پیروان هر دینی گفته شود که معجزه و دلیلی برای دین خودشان بیاورند، یهودیان می گویند نمی توانیم؛ چرا که عصای حضرت موسی (ع) در اختیارمان نیست؛ مسیحیان می‌گویند به دلیل عدم حضور حضرت عیسی (ع) شفای بیماران و زنده کردن مردگان امکان پذیر نیست؛ اما مسلمانان قرآن کریم را بهترین دلیل و معجزه برای دین خود می دانند.
وی افزود: در دانشگاه‌های کشورهای خارجی، رشته اسلام شناسی گنجانده شده است. وقتی در دانشگاه مک گیل از آنها سؤال کردم که دلیل این امر چیست، گفتند چرا که قرآن، مسائل دینی ما را تصدیق می‌کند؛ یعنی قرآن، تصدیق کننده تورات و انجیل است. آیات قرآن به گونه ای است که بسیاری از شخصیت‌های غیر مسلمان را درگیر خودش کرده و آنها را مسلمان کرده است.
استاد حوزه علمیه و دانشگاه پیرامون معجزه بودن قرآن عنوان کرد: این کتاب معجزه بزرگی است و اگر دیگران می‌توانند، مثل آن را بیاورند؛ البته به صورتی که همانند قرآن بوده و با مسائل روز در اختلاف نباشد. بعضی افراد با هدف نقض قرآن و زیر سوال بردن آن، شروع به ترجمه آیات این کتاب آسمانی کردند تا به خیال خودشان نشان بدهند که این کتاب، کتاب مهمی نیست؛ اما بلافاصله بعد از شروع ترجمه، به قدرت آن اعتراف کرده و حتی مسلمان شدند.
عضو شورای عالی مجمع تقریب مذاهب اسلامی تصریح کرد: اسلام قلوب را تسخیر کرده است. در تاریخ مشاهده کنید مغول ها با زور شمشیر، سرزمین‌های زیادی را فتح کردند، اما زمان حکومتداری مشاهده کردند که دل مردم با آنها نیست. وقتی آنها دیدند که اسلام و قرآن در دلهای مردم جای دارد، به این دین روی آوردند تا بتوانند حکومت داری کنند. نمونه نفوذ این دین در میان آنها این است که مسجد گوهرشاد توسط آنها و افراد مرتبط با آنها ساخته شده است.
حجت الاسلام عبدالکریم بی آزار شیرازی با بیان این جمله که تألیف قلوب، معجزه دوم قرآن است، گفت: بسیاری از افراد در کشورهای اروپایی پول زیادی هزینه می کنند تا محبت قرآن از قلب مردم بیرون برود، اما آنها تا کنون موفق نشده اند و مردم نسبت به این افراد، حس نفرت بیشتری پیدا کرده اند.
وی تصریح کرد: یکی از پرفسورهای اروپایی متوجه شد که غربی ها واژه «جهاد» را اشتباه ترجمه کرده اند و همین موضوع باعث شده است تا آنها شناخت خوبی از اسلام نداشته باشند. او متوجه شد که جهاد به معنای جُهد و تلاش است و همین موضوع باعث شد تا تحقیق و مطالعه بیشتری روی اسلام انجام بدهد. وی در نهایت پیرامون انسان‌دوستی اسلام، مطالبی نوشت.
استاد حوزه علمیه و دانشگاه با برشمردن اقسام جهاد، اظهار داشت: به جهاد با نفس، جهاد اکبر و به جهاد به واسطه و از طریق قرآن، جهاد کبیر گفته می شود. بر طبق جهاد اکبر، مسلمانان باید مطابق قرآن محبت بورزند. اصلاً مسلمانان و فقهای مذاهب اسلامی آموختند که قبل از هر جنگی گفت‌وگو کنند. ائمه اطهار (ع) هیچ وقت اهل جنگ نبودند و جنگ‌های آن دفاعی بوده است.
عضو شورای عالی مجمع تقریب مذاهب اسلامی تصریح کرد: در اسلام نسبت به مدارا در مورد اسرا تصریح شده است؛ حتی نسبت به عدالت در عداوت هم تأکید شده است. بعضی افراد غیر مسلمان، بعد از مشاهده مدارای مسلمانان با اسرا، به این دین روی آوردند. این مفاهیم، برگرفته از آیات قرآن و سیره پیامبر اسلام (ص) است. یکی از فیلمسازان که علیه اسلام فیلم فتنه را ساخته است، وقتی با انبوه نامه هایی روبرو شد که مسلمانان برای او فرستاده بودند و عنوان کرده بودند که برداشت نادرستی از اسلام دارد، به این حوزه توجه کرد و در نهایت، بعد از مراجعه به یکی از مساجد و مطالعه قرآنی ترجمه دار و کتابی از زندگینامه پیامبر (ص)، به همراه خانواده اش مسلمان شد و برای جبران اشتباهات خودش تصمیم گرفت تا فیلمی در خصوص اسلام بسازد. این فیلمساز می گوید آیه ۴۰ سوره نساء مرا منقلب کرد.
حجت الاسلام عبدالکریم بی‌آزار شیرازی تصریح کرد: تمامی دستورات فقهی و شرعی در قرآن، بر حفظ جان، مال، دین، عقل و آبرو تأکید دارد. بعضی از فقها، مقاصد فقه را ذکر کرده اند که یکی از آنها، احترام به مقدسات دیگر مذاهب است. نکته جالبی که از تاریخ می توان نقل کرد، این است که با اینکه خوارج، حضرت امیر (ع) را تکفیر کردند، اما امام علی (ع) هیچ وقت این کار را نکرد.
وی افزود: اگر مسلمانان جایی را فتح کردند، به عقاید و مذاهب دیگران احترام گذاشتند و اصلاً رمز موفقیت این دین، همین رفتار است. هنگامی که مسلمانان، شهر استانبول ترکیه را فتح کردند، ضمن احترام به عقاید ساکنین غیر مسلمان آن شهر، تا امروز آثار مسیحیت موجود در مسجد ایاصوفیه این شهر را حفظ کرده اند. این در حالی است که دشمنان اسلام، از احترام این دین به دیگر مذاهب ناراحتند و رنج می کشند.
حجت الاسلام والمسلمین محمد جواد ارسطا، دانشیار دانشگاه تهران به عنوان دیگر ارائه کننده این نشست علمی، اظهار داشت: کسانی که قرآن می‌سوزانند، با مهمترین مبانی حقوق بشری زمان مبارزه می کنند. خداوند در قرآن می فرماید ما شما را به شعبه ها و قومیت های مختلف درآوردیم. این کار از روی نظام احسن الهی است. مسائل غیر انتخابی دلیلی برای تفاخر فروشی ندارد تا ما بگوییم که فلان رنگ پوست یا فلان مکان تولد یا... را داریم. کرامت تمامی انسان ها اعطایی است و نیازمند قرارداد نیست.
وی افزود: این تفاوت‌های آفرینشی باعث می شود تا انسان‌ها به نحو بهتری با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. کسانی که قرآن می سوزانند، مبنای حقوق بشری را می سوزانند و نمی توانند با پیروان ادیان دیگر ارتباط برقرار کنند و تفاهم داشته باشند. این در حالی است که خداوند در قرآن گفته است ما به بنی آدم کرامت دادیم. در این آیه، قید مؤمنین، مسلمانان یا خداپرستان درج نشده است. آن کسانی که قرآن می سوزانند روی شاخه نشسته اند و بن می برند.
دانشیار دانشگاه تهران با اشاره به سخنان امام علی (ع) در عهد نامه مالک اشتر، گفت: امام علی (ع) می فرماید: ای مالک قلبت را مالامال از محبت مردم قرار بده. اینجا اشاره به کدام مردم شده است؟ تاریخ مصر به ما می گوید بسیاری از مردم آن سرزمین، تا چند قرن بعد، غیر مسلمان بودند. در این جملات آمده است که ای مالک، مسلمان و غیرمسلمان را دوست داشته باش و از صمیم قلب به مردم محبت بورز.
حجت‌الاسلام ارسطا تصریح کرد: این نحوه برخورد، اشاره به قاعده طلایی اخلاق دارد که هر چه برای خودت می پسندی برای دیگران هم بپسند؛ یعنی حقوق انسانی هر کس باید محترم شمرده شود. یعنی مسلمان باید در مورد دیگران، آبرو، دین، جان و مقدسات و قاعده اخلاقی گفته شده را رعایت کنند. بنابراین آن افرادی که با قرآن مبارزه می کنند، نادانسته با مهمترین مبنای حقوق بشری مبارزه می کنند.
هدی غفاری عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، دیگر سخنران این نشست علمی، پیرامون توهین به ادیان در کشورهای اروپایی گفت: توهین به دین مبین اسلام و ساحت قرآن کریم با واکنش‌های زیادی از سوی مسلمانان مواجه شده است.
وی افزود: در کشور اتریش فیلمی اکران شد که دولت این کشور، جلوی ادامه اکران این فیلم را به دلیل توهین به دین مسیحت گرفت؛ چرا که در بخشی از فیلم به حضرت مسیح (ع) و حضرت مریم (ع) توهین می شد. تحقیر احکام و عقاید الهی، دلیل لغو اکران فیلم بود. سازنده فیلم، از دولت اتریش به دیوان اروپایی حقوق بشر شکایت کرد. دیوان اروپایی حقوق بشر نیز به استناد کنواسیون حقوق بشر، حکم دولت اتریش را تأیید کرد؛ چرا که عقیده داشت که نباید با احساس مذهبی افراد دیندار بازی شود. بنابراین روشن می شود که آزادی بیان بدون رعایت حق دیگران قابل قبول نیست. در مورد دیگری، سازنده فیلمی در انگلیس، از دولت این کشور به دیوان بین المللی اروپا شکایت برد که مجدداً اقدام دولت، توسط دیوان اروپایی مورد تأیید قرار گرفت. دیوان در این پرونده، استناد کرده بود که آزادی بیان باید همراه با مسئولیت هایی باشد که سازندگان فیلم ها با توجه به این مسئولیت ها، حقوق پیروان مذاهب را رعایت کنند.
غفاری پیرامون تبعیض کشورهای اروپایی در خصوص توهین به انجیل و مقدسات دین مسیحیت عنوان کرد: قوانین کشورهای اروپایی به گونه‌ای است که اجازه توهین به دین مسیحیت را نمی‌دهند؛ اما درباره دیگر دین‌ها چنین موضوعی وجود ندارد. این موضوع، یک تبعیض آشکار است که نسبت به دیگر دین‌ها اعمال می‌شود. این موارد در دین اسلام مورد نکوهش است و اجازه توهین به دیگر ادیان داده نمی‌شود.
وی درباره عمل قرآن سوزی بعضی مدعیان آزادی بیان، گفت: مدافعان عمل شنیع قرآن سوزی، آن را به آزادی بیان و آزادی فردی مرتبط می‌کنند؛ اما این موضوع، عمل فردی نیست؛ چرا که توهین به ساحت مقدس قرآن کریم، بر روی جامعه دو میلیاردی مسلمانان تأثیر می گذارد. احترام به مقدسات مسلمانان از جمله حقوق بین‌المللی این مذهب است.
در ادامه، محمدمهدی غمامی دانشیار دانشگاه امام صادق (ع) از منظر حقوق بشری بحث توهین به قرآن را مورد بررسی قرار داد و گفت: اقدام موهن هتک حرمت اسلام و ساحت مقدس قرآن بر اساس قوانین حقوق بشری به هیچ عنوان پذیرفته شده نیست. اعلامیه جهانی حقوق بشر، فهرستی از آزادی‌ها را لیست کرده است، اما این تذکر هم دردر ماده ۲۹ این اعلامیه بیان شده که این موارد، مطلق نیستند؛ ضمن آنکه این آزادی‌ها محدود به رعایت احترام و آزادی دیگران هم هستند.
وی افزود: در اقدامات افراد باید مصلحت عمومی، مقتضیات اخلاقی جامعه، نظم و صلح عمومی مورد توجه قرار بگیرد و با هدف‌ها و اصول ملل متحدنباید متناقض باشد.
دانشیار دانشگاه امام صادق (ع) تصریح کرد: در متون میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی اقدامات تنفرآمیز و توهین به قومیت‌های مذهبی ممنوع است و مصداق اقدام مجرمانه و بیان نفرت انگیز است. قرآن سوزی مصداق صحبت‌های نفرت انگیز نسبت به دین اسلام و پیروان آن است.
غمامی با اشاره به اظهارات کمیسر سازمان ملل متحد عنوان کرد: به زعم کمیسر سازمان ملل متحد، اقدامات انجام شده علیه مسلمانان و قرآن که در سوئد و دانمارک صورت گرفت از قبل طراحی شده بود و این اقدامات، موجب تنفر و متناقض با اصل آزادی بیان است. سه هفته قبل شورای حقوق بشر از کشورهای اروپایی خواسته بود که توهین به مقدسات را در لیست اقدامات مجرمانه شناسایی کنند.
وی بعد از بیان نکات اولیه، پیشنهادی برای پیگیری این موارد مطرح کرد و گفت: از طریق سازمان همکاری کشورهای اسلامی باید به کشورهای اروپایی اعلام شود که توهین به مقدسات را در لیست اقدامات مجرمانه لحاظ کنند. به واسطه مفاد کنواسیون‌های متعدد حقوق بشری، دولت‌های غربی نمی‌توانند در خصوص توهین به مقدسات و اظهارات تنفرآمیز سکوت کنند.
دانشیار دانشگاه امام صادق (ع) تصریح کرد: در ماجرای اقدام به قرآن‌سوزی در سوئد، نظام سیاسی می‌گوید دولت در این موضوع دخالتی نداشته است، اما دادگاه پادشاهی به این فرد مجوز داده و این موارد، تحت هدایت دولت سوئد و به شکل سیاسی بوده است. امور و جریانات باید به شکلیی پیش برود که این موارد، جزء لیست اقدامات مجرمانه و صلاحیت قضائی باشد و افراد هتاک، در لیست مجرمان تحت تعقیب کشورها قرار گیرند.
آرین قاسمی پژوهشگر حوزه حقوق عمومی اظهار داشت: شب گذشته عمل قرآن سوزی در دانمارک تکرار شد. عملی که مطابق با قوانین حقوق بشری، مصداق سخنان تنفر آمیز است. باید توجه داشت سخن تنفر آمیز شامل هر عملی است که تجلی دهنده و نشانگر سخنان تنفر آمیز باشد. مطابق تصویب نامه هیئت وزیران شورای اروپا، کشورها از سخنان تنفرآمیز منع شده اند.
وی افزود چنین اقدامات و سخنانی، تجلی‌گر و نشان دهنده اثر ممنوعه و اقدامات تنفر انگیز است. طبق همین مطلب، مواردی مانند از بین بردن صلیب و سوزاندن پرچم، مصداق سخنان تنفرآمیز در نظر گرفته شده است.
قاسمی تصریح کرد: در یکی از کشورهای اروپایی، فردی که کاندیدای انتخاباتی بود، در کتاب خود نوشته بود: «وقت آن است که مسلمین را به کشور خود بازگردانیم.» همین جمله به سبب اسلام هراسی، مصداق سخنان تنفرآمیز تلقی شد و در نتیجه نویسنده مجبور به حذف این جمله شد. با این حال، باید چنین اقداماتی جرم انگاری نیز بشود.
قاسمی تصریح کرد: در یکی از اسناد حقوق بشری تصریح شده است که عمل مخالف با اعتقاد و ایمان دیگران، مصداق سخنان تنفرآمیز است. اما در ورای عالم حقوق، در دنیای سیاست چه اتفاقاتی می افتد که ما شاهد چنین اقداماتی هستیم؟ پاسخ این سؤال هنوز مشخص نیست و پاسخی فراخور خودش را نیاز دارد. ما باید جلوی این ماجرا را بگیریم و اجازه ندهیم که منجر به رویه ای عمومی و معمولی شود. اقداماتی که باید انجام شود، از درج ستونی ساده در یک مجله بین المللی تا اعتراض رسمی وزارت خارجه به این ماجرا را شامل می شود. علاوه بر این، شهروندان حاضر در سوئد، امکان طرح شکایت علیه چنین اقداماتی را دارند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: هتک حرمت قرآن هتک حرمت قرآن حاشیه جلسه دولت آمريكا حسين اميرعبداللهيان رئيس جمهور توافق هسته ای برگزیده ها رييس سازمان ادارى و استخدامى هتک حرمت قرآن آمريكا حسين اميرعبداللهيان حاشیه جلسه دولت کشورهای اروپایی دانشیار دانشگاه سخنان تنفرآمیز مذاهب اسلامی چنین اقدامات حجت الاسلام قانون اساسی بین المللی غیر مسلمان قرآن سوزی حقوق بشری حقوق بشر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۲۴۲۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیا در دادگاه لاهه عزمی برای محکومیت نتانیاهوی جنگ‌طلب وجود دارد؟
ایسنا/خراسان رضوی پس از ویرانی‌هایی که تاکنون رژیم صهیونیستی در غزه به بار آورده، اکنون در شرایطی کاملا جنگی محکومیت احتمالی نتانیاهو و دیگر مقامات سیاسی و امنیتی رژیم صهیونیستی در دادگاه بین‌المللی کیفری و بازداشت آنها، لرزه به جان «بی‌بی» انداخته و موجب واکنش این شخصیت سیاسی جنگ‌طلب شده است.
از چند روز پیش در رسانه‌های رژیم صهیونیستی گزارش‌هایی منتشر شده مبنی بر اینکه صدور حکم محکومیت برای نتانیاهو و دیگر مقامات اسرائیل قریب‌الوقوع است. همچنین مقامات رژیم نیز اعلام می‌کنند دیوان لاهه تحت فشارهای تشکیلات خودگردان فلسطین، در حال آماده شدن برای صدور حکم جلب آنان است.
نتانیاهو در ابتدا صلاحیت لاهه را برای بررسی این موضوع زیر سوال برد و اظهار کرد «اسرائیل هیچ تلاشی از سوی دادگاه لاهه برای تضعیف حق اساسی‌مان یعنی دفاع از خود را نخواهد پذیرفت. امروز لاهه به جنگ ما آمده است. اما ما تا اهدافمان محقق نشود از ادامه جنگ صرف‌نظر نخواهیم کرد.»
شبکه الجزیره قطر از واکنش دیگر رژیم صهیونیستی پرده‌برداری کرد و گفت، نتانیاهو از خانواده اسرای اسرائیلی خواسته که بر دیوان بین‌المللی کیفری فشار بیاورند تا از صدور قرار بازداشت او و دیگر رهبران اسرائیلی به جرم جنایت علیه بشریت خودداری کند.
همچنین گفت‌وگوهایی که نتانیاهو با بایدن داشته، باعث شده که در نهایت رئیس جمهور آمریکا اعلام کند این کشور با تحقیقات دیوان مخالف است و هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه آمریکا به دیوان لاهه هشدار بدهند که در صورت صدور حکم جلب سران رژیم صهیونیستی، آمریکا نیز علیه مقامات آن دیوان اقدام خواهد کرد.
حال تل‌آویو به سیم آخر زده و هشدار داده در صورت صادر شدن چنین حکمی، تشکیلات خودگردان را مسئول آن خواهد دانست و با «اقدامات قوی» که می‌تواند فروپاشی تشکیلات فلسطینی را در پی داشته باشد، تلافی خواهد کرد.
از ابتدای جنگ غزه تاکنون برای بررسی اوضاع غزه و جلوگیری از گسترش تنش در منطقه، شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل نشست‌های متعدد عادی و اضطراری برگزار و کشورهای مختلف و افکار عمومی جنایات رژیم صهیونیستی را محکوم کرده‌اند. اما هیچ کدام این‌ها مانع از جنگ‌طلبی‌های این رژیم و شخص نتانیاهو نشده است.
در نتیجه شکایت آفریقای جنوبی علیه «اسرائیل» در بهمن ماه سال گذشته، دیوان بین‌المللی کیفری مقرر کرد «اسرائیل هر ماهه گزارشی از اقدامات خود را به این نهاد بین‌المللی ارائه دهد» اما رژیم صهیونیستی نه‌تنها از انجام این امر سر باز زد، بلکه ماشین جنگی نتانیاهو همچنان رو به جلو در حال پیش‌روی است و درحال حاضر رفح نقطه کانونی دیگری است که حکایت از جنایات وحشیانه این رژیم دارد.
شکست‌های نظام بین‌الملل کوچکترین امید را برای پیروزی آرای حقوقی بر سیاسی‌کاری‌های قدرت‌های بزرگ ناامید می‌کند. برخی از تحلیلگران بر این باورند که محاکمه احتمالی نتانیاهو در دیوان کیفری کاملا صوری است.
هادی مسعودی‌فر، مدرس دانشگاه و پژوهشگر حقوق بین‌الملل در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص محاکمه احتمالی نتانیاهو و دیگر مقامات امنیتی-سیاسی رژیم صهیونیستی در دادگاه کیفری بین‌المللی، اظهار کرد: مجازات کیفری اشخاص یک مسئله کاملا اختصاصی و انحصاری حقوقی است و نمی‌توان در ساحت چنین موضوعی معیارهای سیاسی را مدنظر قرار داد. حقوق و سیاست بین‌الملل در قبال اشخاص معیارهای کاملا متفاوتی دارند. بنابراین زمانی‌که در خصوص یک چهره سیاسی مثل نتانیاهو به عنوان نخست‌وزیر رژیم اشغالگر اسرائیل صحبت می‌شود، معیارها و جایگاهی متمایز از معیارهای سیاسی مدنظر است.
وی اضافه کرد: لذا برای بررسی حقوقی بازداشت و محاکمه احتمالی نتانیاهو، می‌بایست معیارهایی مجزا از شخصیت و جایگاه سیاسی وی در نظر گرفت. بر این اساس اگر هر دولتی در جهان بخواهد اتهامی را علیه فردی به واسطه جنایت جنگی در نوار غزه مطرح کند، بر پایه اصل صلاحیت بین‌المللی یا جهانی می‌تواند به صورت مستقل اعلام دعوای حقوقی علیه یک چهره سیاسی مثل نتانیاهو داشته باشد. بنابراین فرق نمی‌کند چه دولتی اعلام دعوی داشته باشد. امروزه درخصوص مجازات کیفری افراد، مستقل از نظام بین‌المللی یک اصل حقوقی با عنوان «صلاحیت جهانی» مطرح است، منتها این اصل زمانی محقق خواهد شد که فرد متهم حتما وارد قلمرو حاکمیت ملی دولت شاکی، شده باشد. یعنی نتانیاهو سفری به کشور شکایت‌کننده داشته باشد و حال آن کشور بخواهد با تکیه بر اصل صلاحیت جهانی علیه نتانیاهو طرح دعوای کیفری کند.
این پژوهشگر حقوق بین‌الملل با بیان اینکه خارج از اصل صلاحیت جهانی، تنها مرجعی که یک چهره سیاسی را می‌تواند تحت پیگرد حقوقی، کیفری و بین‌المللی قرار دهد دیوان کیفری بین‌المللی در لاهه است، گفت: این دیوان موضوع اتهامات وارده بر یک چهره سیاسی را کاملا مستقل از موقعیت سیاسی فرد مورد اتهام ارزیابی خواهد کرد. لذا پیگرد کیفری یک فرد در نظام حقوقی بین‌الملل یا بر اساس صلاحیت جهانی انجام می‌شود یا با پیگیری دیوان کیفری بین‌المللی در لاهه. در حال حاضر مشخصا در مورد شخص نتانیاهو با چند پارامتر روبه‌رو هستیم؛ پارامتر اول کاملا حقوقی است. بر پایه این معیار و بر اساس موازین حقوق بین‌الملل و حقوق کیفری بین‌المللی، نتانیاهو به دلیل نقض آشکار حقوق بشر به ویژه در موقعیت جنگی (دوران جنگ) مورد اتهام قرار می‌گیرد، زیرا مانع انتقال مواد خوراکی و بهداشتی به مناطق جنگ‌زده شده، بارها مناطق غیرنظامی را مورد هدف قرار داده و اساسا اقدام به حرکت نظامی بدون توجیه حقوقی کرده است. یعنی نتانیاهو با فرض پیشگیری از حملات حماس یا همان دفاع سرزمینی فلسطینی‌ها، نوار غزه را تحت حملات شدید نظامی قرار داده است.
مسعودی‌فر با تاکید بر اقدامات سیاسی که در کنار این پارامترهای حقوق بین‌الملل مطرح است، عنوان کرد: قدرت‌های جهانی برای حمایت از این چهره سیاسی ممکن است در نظام حقوق بین‌المللی اعمال نفوذ کنند. البته بنده معتقدم که ساختار نظام حقوق کیفری بین‌المللی یعنی مبانی، سرشت قانونی، اساسنامه‌ها و مرامنامه‌هایی مانند منشور سازمان ملل متحد که نظام حقوق بین‌الملل را قوام می‌دهند، این ظرفیت را دارد که رسیدگی به اتهامات شخصیت سیاسی همچون نتانیاهو را حتی با وجود فشارهای ایالات متحده آمریکا یا هم‌پیمانان غربی‌اش مستقل از هرگونه غرض‌ورزی سیاسی، با رویکرد حرفه‌ای و برخاسته از علم حقوق به ویژه حقوق بین‌المللی کیفری دنبال کند و شخص نتانیاهو را مورد محاکمه قضایی قرار دهد. البته مشروط بر اینکه نهادهای قضایی و حقوقی بین‌الملل مستقل از اعمال نفوذ قدرت‌های نظامی و سیاسی بین‌الملل بخواهند در مورد این قضیه تصمیم‌گیری کنند.
وی در خصوص اجرایی شدن احکام دیوان کیفری بین‌الملل و چگونگی اجرا شدن حکم اشخاصی مانند نتانیاهو بیان کرد: ما در قبال اتهامات کیفری بین المللی علیه چهره‌های سیاسی که به نقض آشکار حقوق بشر مبادرت می‌کنند، با دوگانه اعمال قواعد جهان‌شمول حقوق بین‌الملل و موازی‌کاری‌های سیاسی و اعمال نفوذ قدرت‌های سیاسی در جهان مواجه هستیم. اگر نظام حقوق بین‌الملل و نظام حقوق کیفری بین‌المللی بخواهد واقعا باتکیه بر موازین حقوقی تصمیم‌گیری‌ها، اقدامات و دستورالعمل‌های نتانیاهو را مورد قضاوت قرار بدهد، حتما بایستی او را دستگیر کند و تحت یک محاکمه حقوقی شفاف قرار دهد. منتها از طرف دیگر سیاسی‌کاری‌ها علاوه‌بر اینکه می‌تواند مانع از متهم کردن نتانیاهو شود، در فرآیند مجازات وی هم قابلیت نفوذ دارد. در نتیجه ما با یک مسئله مستقل حقوقی مواجه نیستیم، بلکه بیشتر با مسئله سیاسی روبه‌رو شده‌ایم. وقتی مسائل سیاسی جای معیارهای حقوقی را می‌گیرد، افرادی که متهم هستند و در افکار عمومی جهان به عنوان فردی غیرصلح‌طلب شناخته می‌شوند به راحتی از زیر بار حقوقی تصمیم و عمل خود رها می‌شوند.
این مدرس دانشگاه افزود: حتی اگر مطابق با پارامترهای حقوقی نتانیاهو محاکمه نشود و حکم مجازاتش در عمل اجرا نشود باز هم یک افتضاح سیاسی و بین‌المللی بر علیه این چهره سیاسی برجسته رژیم صهیونیستی رخ داده است. وقتی علیه شخصی مانند نتانیاهو گفتمان حقوقی به ویژه در دادگاهی مثل لاهه مطرح می‌شود و گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای در حوزه افکار عمومی گسترش پیدا می‌کند، یک خسارت تاریخی بر پیکره نظام سیاسی غیرمشروع که همان رژیم اشغالگر صهیونیستی است، ایجاد می‌کند. بنابراین حتی اگر لاهه به واسطه قدرت‌های بین‌المللی تصمیم‌گیری مستقل حقوقی علیه نتانیاهو اعمال نکند، صرف مطرح شدن این اتهام و ورود مطالبات افکار عمومی جهانی به دادگاه لاهه خسارتی سنگین برای نظام سیاسی اسرائیل خواهد داشت.
انتهای پیام
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟